Wydawnictwo Via Medica
Rejestracja dla lekarza Strona główna | Szukam lekarza | Szukam informacji | Szukam apteki | Książki medyczne
Wyszukiwarka
Wpisz szukany tekst:
 
Aktualnie czytasz fragment z broszury
Hiperlipidemia
O diecie, czyli jak leczyć hiperlipidemię, zdrowo się odżywiając

Strona główna / Potrzebuję informacji / Hiperlipidemia / O diecie, czyli jak leczyć hiperlipidemię, zdrowo się odżywiając
Dlaczego należy obniżać poziom lipidów?wstecz
O diecie, czyli jak leczyć hiperlipidemię, zdrowo się odżywiając
Jak doprowadzić poziom lipidów we krwi do wartości prawidłowych? Jak zmniejszyć ilość szkodliwego cholesterolu w organizmie?
dalejPodstawowe informacje o produktach spożywczych
Zgodnie z nowoczesną wiedzą medyczną są możliwe trzy sposoby działania. Właściwa dieta, odpowiednia aktywność fizyczna oraz w razie konieczności właściwie dobrane leki. Na zakończenie tej broszury przekazujemy podstawowe informacje na temat zasad zdrowego odżywiania w hiperlipidemii. Prosimy pamiętać, że pozostałe dwa sposoby działania są równie ważne. Piszemy o nich w naszej drugiej broszurce o hiperlipidemii.

Dieta stosowana w hiperlipidemii
Celem diety jest zmniejszenie ilości cholesterolu w organizmie.

Ustalając dietę, należy uwzględnić, czy oprócz hiperlipidemii występują dodatkowe choroby: nadwaga, otyłość, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca lub sytuacje wymagające innej diety.

Każda z tych chorób może wymagać nieco innego sposobu odżywiania. Dieta dla osób otyłych powinna prowadzić do stopniowej utraty masy ciała, a więc tak zwany bilans energetyczny powinien być ujemny. Dieta w leczeniu nadciśnienia powinna ograniczać ilość spożywanej soli kuchennej oraz uwzględniać zapotrzebowanie organizmu na potas, magnez i mikroelementy. W diecie chorych na cukrzycę należy dokładnie wyważyć proporcje węglowodanów (cukrów) do innych składników pożywienia. Dlatego w niniejszej broszurce nie możemy dać gotowego przepisu na "zdrową dietę przeciwko cholesterolowi". Zawsze prosimy o skonsultowanie się ze swoim lekarzem i specjalistą do spraw żywienia. Poniżej podajemy ogólne zasady zdrowego odżywiania w hiperlipidemii i kilka informacji mogących się przydać każdej osobie, która chce "zrobić coś dobrego dla swojego zdrowia".

Przeczytaj uważnie i przemyśl, co do tej pory robiłaś/robiłeś dobrze lub źle. Jeśli coś jest nie tak, nie czekaj na powikłania. Spróbuj działać. Naprawdę warto.

Właściwa dieta powinna spełniać cztery warunki:
1. Ograniczać ilość spożywanego cholesterolu.
2. Dostarczać tylko tyle energii, ile potrzebuje Twój organizm.
3. Być urozmaicona, to znaczy zawierać we właściwych proporcjach wszystkie składniki, których organizm potrzebuje.
4. Zawierać dużo błonnika.

ad. 1.
Należy spożywać głównie żywność pochodzenia roślinnego, a ograniczyć ilość żywności pochodzenia zwierzęcego.

ad. 2.
O masie ciała decyduje bilans energetyczny. Liczba kalorii dostarczanych z pożywieniem powinna równoważyć liczbę kalorii zużywaną przez organizm.

Jeśli Twoja dieta zawiera zbyt dużo kalorii w stosunku do zapotrzebowania energetycznego organizmu, to nawet gdybyś nie spożywał tłuszczów i cholesterolu, a na przykład tylko słodycze, i tak nadmiar energii zostanie zmagazynowany w postaci tkanki tłuszczowej. Organizm potrafi zamienić cukry na trójglicerydy, a cholesterol samodzielnie wyprodukować w wątrobie. Tak więc, będziesz przybierać na wadze zawsze, gdy Twój bilans energetyczny będzie dodatni. Gdy masz nadwagę albo otyłość, powinno być odwrotnie. Należy tak zaplanować dietę i aktywność fizyczną, aby Twój bilans energetyczny był ujemny.

ad. 3.
Właściwe proporcje diety określa się, podając procentowo, ile energii w diecie powinno pochodzić z cukrów, tłuszczów i białek. Ale uwaga - to nie proporcje wagowe! Należy pamiętać, że tłuszcze są najbardziej "kaloryczne". W przybliżeniu jedna porcja wagowa tłuszczu zawiera 6 razy więcej energii (kalorii) niż taka sama porcja wagowa węglowodanów. Oznacza to, że na przykład 1 łyżka oleju roślinnego zawiera tyle kalorii ile 6 łyżek cukru. Z tego powodu podczas zakupów należy koniecznie zwracać uwagę na skład produktów żywnościowych. Przy obliczaniu bilansu energetycznego trzeba korzystać z tabel kaloryczności produktów żywnościowych.

ad. 4.
Należy spożywać dużo błonnika. Znajduje się on tylko w żywności roślinnej. Błonnik ogranicza wchłanianie cholesterolu w jelitach.

Jak często jeść?
Najlepiej jest zaplanować 4–5 posiłków, pamiętać o śniadaniu, nie jeść późnej i obfitej kolacji oraz nie podjadać między posiłkami.

Jak wyliczyć bilans energetyczny?
Do właściwego działania organizmu potrzebna jest energia. Organizm pobiera energię w pierwszej kolejności z cukrów, a w drugiej — z tłuszczów. Jeżeli obu zabraknie wówczas "spalaniu" ulegają białka.

W odwrotną stronę działa to w ten sposób, że nadmiar cukrów jest zamieniany na tłuszcze i magazynowany w tkance tłuszczowej "na gorsze czasy". Jeżeli te "gorsze czasy" nie nadchodzą, to tkanki tłuszczowej przybywa... i przybywa.

Ilość energii, jaką zawierają cukry, tłuszcze lub białka, mierzy się za pomocą kalorii lub kilokalorii.

1000 kalorii = 1 kilokaloria

W tabeli 3 podano, ile kilokalorii przeciętnie potrzebuje organizm człowieka w ciągu jednej doby:

Tabela 3. Dobowe zapotrzebowanie na kalorie
. Kobieta Mężczyzna
Pracownik fizyczny* 2200-2400 kilokalorii 2500-3000 kilokalorii
Pracownik umysłowy 2000 kilokalorii 2000-2400 kilokalorii
* wykonujący umiarkowany wysiłek fizyczny


Obliczając bilans energetyczny, należy:

A. policzyć swoje dzienne zapotrzebowanie na kalorie (posługując się powyższą tabelą, a w razie planowanego zwiększenia aktywności fizycznej dodać liczbę kalorii, jakie zostaną "spalone" podczas ćwiczeń fizycznych. Na przykład podczas 3-kilometrowego spaceru spalamy 200 kilokalorii, a w ciągu 30 minut pływania około 300 kilokalorii);

B. dobrać ilość i wartość kaloryczną posiłków, tak aby jeść tyle, ile wyniosło policzone wcześniej zapotrzebowanie kaloryczne.

Można wówczas powiedzieć, że dieta jest zbilansowana "na zero". Nie powinno się ani przytyć, ani schudnąć.
A = B

Oczywiście, jeżeli oprócz hiperlipidemii celem leczenia jest utrata zbędnych kilogramów, po wyliczeniu wydatku energetycznego (A) należy dobrać mniejszą wartość kaloryczną spożywanych posiłków (B).

Jeżeli B minus A da wynik mniejszy od zera, to mówimy, że bilans energetyczny jest ujemny. Codzienne przestrzeganie ujemnego bilansu energetycznego doprowadzi do utraty masy ciała.

Jak szybko można schudnąć?
Bardzo ważna jest szybkość utraty zbędnych kilogramów. Nie powinno się tracić więcej niż 1 kg tłuszczu na tydzień. Oznacza to, że w ciągu miesiąca można bezpiecznie "zrzucić" około 4 kg. Jeżeli ktoś ma 20 kg nadwagi, odchudzanie powinno być rozłożone na co najmniej 5 miesięcy.

Dlaczego tak jest?
Tłuszcz jest bardzo bogatym magazynem energii.
1 kg tłuszczu = 8000 kilokalorii

Policzmy na przykładzie:
Jeżeli dziennie potrzebujemy 2000 kilokalorii, to w ciągu 7 dni daje to 14000 kilokalorii. Aby stracić 1 kg tłuszczu, czyli około 8000 kilokalorii, trzeba by ograniczyć liczbę kalorii spożywanych w tym tygodniu do 6000 (14000 – 8000 = 6000), czyli dziennie około 850 kilokalorii. Taka dieta oznaczałaby w praktyce wielką głodówkę. Co gorsza, z powyższego wyliczenia wynika, że człowiek z nadwagą 20 kg musiałby taką głodówkę stosować przez 20 tygodni. Jest to bardzo trudne do wykonania i może być niebezpieczne. Aby nie "przesadzić z głodówkami", bezpieczniej jest stosować dietę mniej kaloryczną niż dzienne zapotrzebowanie, np. około 1700 kilokalorii na dobę, oraz wspomóc dietę, zwiększając aktywność fizyczną.

Policzmy, co się będzie działo w takiej sytuacji:
Spalamy
2300
(2000 kilokalorii w zwykłych zajęciach + 300
kilokalorii podczas 3-kilometrowego spaceru)
Dostarczamy
1700
kilokalorii/dzień
– 600

W tym wyliczeniu 600 kilokalorii dziennie jest pobierane z magazynu "tkanki tłuszczowej". Przez 7 dni dałoby to 4200 kilokalorii, czyli około pół kilograma tłuszczu. Takie działanie jest o wiele łatwiejsze, bezpieczniejsze i możliwe do zastosowania przez każdego. Odchudzanie trwałoby dłużej, ale byłoby skuteczne.

Tabela 4. Zalecane proporcje składników diety według zawartości energii
Składniki odżywcze dostarczające energię
Ilość energii na dobę
Białka
15%
Cukry (węglowodany)
50-60%
Tłuszcze ogółem
25-35%
w tym:
Tłuszcze nasycone
Tłuszcze wielonienasycone
Tłuszcze jednonienasycone
mniej niż 7%
do 10%
do 20%
Składniki odżywcze niedostarczające energii
Cholesterol
< 200 mg/d.
Błonnik
20-30 g/d.


<b>Rysunek 4.</b> Proporcje spożywanych pokarmów
Rysunek 4. Proporcje spożywanych pokarmów


Zatem po ustaleniu, ile kilokalorii na dobę powinno się jeść, należy ułożyć swoje posiłki z węglowodanów (cukrów), tłuszczów i białek w proporcjach opisanych w tabeli 4. Zwracamy uwagę, że proporcje w tabeli nie są proporcjami wagowymi. Tłuszcze nie wiążą wody, natomiast węglowodany i białka są silniej uwodnione. Możemy przyjąć, że 1 g tłuszczu dostarcza tyle samo energii, ile 6 g węglowodanów lub 6 g białka (rysunek 4). Należy o tym pamiętać przygotowując posiłek.

Dlaczego należy obniżać poziom lipidów?wsteczSpis treścidalejPodstawowe informacje o produktach spożywczych

Uwaga: strona jestemchory.pl wykorzystuje pliki cookies. Zobacz: http://wszystkoociasteczkach.pl/

COPYRIGHT BY VIA MEDICA, WSZELKIE PRAWA ZASTRZEŻONE
Wydawnictwo Via Medica, ul. Świętokrzyska 73, 80-180 Gdańsk, tel. (048 58) 304 84 88, viamedica@viamedica.pl