Można powiedzieć, że im cięższe jest nadciśnienie oraz im dłużej trwa, tym większe powoduje uszkodzenia. Najbardziej narażone są tętnice oraz takie narządy jak: serce, mózg, nerki i oczy. Podwyższone ciśnienie powoduje, że ściana tętnic staje sie sztywna, gruba, mniej elastyczna, a czasami osłabiona i może uwypuklić się w postaci tętniaka. Dodatkowo nadciśnienie nasila rozwój choroby miażdżycowej. W ścianach tętnic gromadzą się złogi cholesterolu, następnie naczynia twardnieją; tworzą się blaszki miażdżycowe, które uwypuklając się stopniowo do światła tętnic, zwężają je i powodują utrudnienie przepływu krwi. Jeśli ściana takiego naczynia ulegnie dodatkowo uszkodzeniu mechanicznemu, np. podczas nagłego chwilowego wzrostu ciśnienia, może wytworzyć się zakrzep i światło naczynia zamknie się całkowicie.

Gdy zdarzy się to w tętnicach prowadzących krew do serca (nazywanych tętnicami wieńcowymi) dochodzi do zawału serca, czyli sytuacji, gdy część mięśnia sercowego obumiera. Może dojść do zaburzeń rytmu serca i upośledzenia zdolności serca do pompowania krwi. Jeśli serce po zawale jest słabe, może dojść do niewydolności serca. Jest to stan, w którym serce nie pompuje tyle krwi, ile potrzeba.


Ciśnienie krwi jest jak ciężar lub ładunek, który serce musi "przenieść". Jeżeli ten ciężar będzie duży, to podobnie jak "muskuły", mięsień serca będzie się powiększał. Nazywane jest to również przerostem mięśnia sercowego. Przerośnięty mięsień zużywa więcej tlenu i energii. Dlatego łatwiej dochodzi do choroby niedokrwiennej serca i powikłań opisanych powyżej.

Zbyt wysokie ciśnienie krwi może prowadzić do uszkodzenia mózgu, zwanego udarem (apopleksją). Objawia się to zazwyczaj nagłym pogorszeniem lub utratą możliwości poruszania kończynami (niedowład, paraliż), zwykle po jednej stronie ciała. Mogą temu towarzyszyć zaburzenia mowy i czucia. Niekiedy objawy nie są nasilone, a w części przypadków z czasem ustępują same.

Udar może być wynikiem zamknięcia tętnicy (dopływ krwi, a tym samym tlenu, jest odcięty; w takiej sytuacji udar nazywamy niedokrwiennym) lub przerwania jej ściany i krwawienia do mózgu (tzw. udar krwotoczny). Prawidłowe leczenie nadciśnienia tętniczego zmniejsza ryzyko wystąpienia udaru w obydwu tych mechanizmach.

Około jedna piąta część objętości krwi pompowanej podczas jednego skurczu serca przepływa przez nerki. Jeśli dzieje się to pod zbyt dużym ciśnieniem, dochodzi do uszkodzenia także i tego narządu. Nerki coraz słabiej oczyszczają organizm ze szkodliwych substancji. Nerki uczestniczą w regulowaniu poziomu ciśnienia krwi. Ich uszkodzenie może prowadzić do dalszego wzrostu ciśnienia. Powstaje "błędne koło". Podwyższone ciśnienie prowadzi do niewydolności nerek, a ona nasila wzrost ciśnienia.

Do struktur oka krew dociera przez bardzo małe i delikatne tętniczki. Podwyższone ciśnienie bardzo łatwo uszkadza ich ściany. Dlatego badając dno oka (specjalnym aparatem) można często odnaleźć pierwsze objawy szkód poczynionych przez nadciśnienie.

Niewielkie krwotoki, które gdzie indziej nie miałyby znaczenia, w siatkówce oka (cześć oka odpowiedzialna za "widzenie") mogą nawet prowadzić do utraty wzroku. Ogólnie mówiąc, prawidłowe leczenie nadciśnienia może zapobiec powikłaniom w strukturach oka.