Do oceny nasilenia zapalenia stawów i reakcji na leczenie potrzebne są różne pomiary. Są one szczególnie istotne w reumatoidalnym zapaleniu stawów.

Bardzo ważny jest pomiar zakresu ruchu w stawie. Niewielką utratę ruchomości stawu, będącą następstwem zapalenia, można skorygować za pomocą fizjoterapii i terapii zajęciowej, dlatego tak ważne jest wczesne jej wykrycie.

Przy zapaleniu stawu mięśnie nim poruszające mogą się niszczyć lub kurczyć się i słabnąć. Dobrym i łatwym do wykonania wskaźnikiem zniszczenia mięśnia oraz reakcji na leczenie fizjoterapią jest pomiar masy lub obwodu mięśnia za pomocą taśmy mierniczej.

Za pomocą różnych metod można również ocenić ruchomość kręgosłupa, co ma szczególne znaczenie w wypadku chorób zapalnych.

Zmniejszenie wraz z upływem czasu liczby bolesnych lub obrzękniętych stawów, a także krótszy czas utrzymywania się sztywności stawów w godzinach porannych świadczą o uzyskaniu reakcji na leczenie.

Można także ocenić "niesprawność czynnościową". Być może będziesz poproszony o wypełnienie (z pomocą lekarza lub pielęgniarki) prostego formularza dotyczącego umiejętności radzenia sobie w życiu codziennym, stopnia nasilenia bólu oraz ogólnego samopoczucia.

Proste badania krwi określają nasilenie zapalenia stawów, a także występowanie objawów ubocznych zaleconych leków.